หลากหลายความเปรี้ยวในโลกของกาแฟ
Coffee sour !! เวลาทักบาริสต้าไปว่า “กาแฟแก้วนี้ มีรสออกเปรี้ยวนะคะ” คำตอบแรกที่ได้เลยก็คือ “ออ มันเป็นคั่วกลางครับ, เป็นคั่วอ่อนค่ะ” แต่จริง ๆ แล้วนี่เป็นคำตอบที่ค่อนข้างกว้างมาก ๆ เลยค่ะ สาเหตุหลักที่ทำให้กาแฟมีรสเปรี้ยวมาจาก ตัว Acidity ที่อยู่ภายในเมล็ดกาแฟ เพราะกาแฟเป็นผลไม้ค่ะ เมล็ดกาแฟก็คือเมล็ดของผลเชอร์รีกาแฟ ซึ่งทั้งหน้าตาและวงศ์ตระกูลของมันคือผลไม้จำพวกเชอร์รี (หรือเบอร์รี) และเจ้าตัว Acidity นี้ก็จะมีปริมาณ มากน้อยแตกต่างกันไปอีก แต่ละสายพันธุ์ แต่ละพื้นที่การปลูก
เวลาทักบาริสต้าไปว่า “กาแฟแก้วนี้ มีรสออกเปรี้ยวนะคะ” คำตอบแรกที่ได้เลยก็คือ “ออ มันเป็นคั่วกลางครับ, เป็นคั่วอ่อนค่ะ” แต่จริง ๆ แล้วนี่เป็นคำตอบที่ค่อนข้างกว้างมาก ๆ เลยค่ะ สาเหตุหลักที่ทำให้กาแฟมีรสเปรี้ยวมาจาก ตัว Acidity ที่อยู่ภายในเมล็ดกาแฟ เพราะกาแฟเป็นผลไม้ค่ะ เมล็ดกาแฟก็คือเมล็ดของผลเชอร์รีกาแฟ ซึ่งทั้งหน้าตาและวงศ์ตระกูลของมันคือผลไม้จำพวกเชอร์รี (หรือเบอร์รี) และเจ้าตัว Acidity นี้ก็จะมีปริมาณ มากน้อยแตกต่างกันไปอีก แต่ละสายพันธุ์ แต่ละพื้นที่การปลูก
สาเหตุต่อมาที่ทำให้กาแฟมีรสเปรี้ยว มาจากกระบวนการแปรรูป (Coffee Process) ซึ่งจะสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกกระบวนการแปรรูป ทั้งนี้ความเปรี้ยวที่เกิดขึ้นในแต่ละโพรเซส ก็จะมีคลักษณะแตกต่างกัน เพราะกรดที่เกิดขึ้นจากขบวนการหมัก (Fermentation) ในแต่ละโพรเซสไม่เหมือนกัน
สาเหตุต่อมาที่ทำให้กาแฟมีรสเปรี้ยว มาจากกระบวนการแปรรูป (Coffee Process) ซึ่งจะสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกกระบวนการแปรรูป ทั้งนี้ความเปรี้ยวที่เกิดขึ้นในแต่ละโพรเซส ก็จะมีคลักษณะแตกต่างกัน เพราะกรดที่เกิดขึ้นจากขบวนการหมัก (Fermentation) ในแต่ละโพรเซสไม่เหมือนกัน
และสุดท้าย การชง ปัจจัยสุดท้ายที่มีผลว่าจะดึงรสชาติต่าง ๆ ในกาแฟออกมาได้ ไม่ว่าจะเป็น ขนาดบด อุณหภูมิของน้ำ และเวลาในการสกัด ล้วนส่งผลในการสกัดกาแฟให้ออกมามีความเปรี้ยวได้ทั้งสิ้น เช่น ถ้าเราสกัดตัวกรดในกาแฟออกมาได้เยอะก็จะสามารถดึงรสเปรี้ยวของกาแฟออกมาได้ชัดเจนขึ้น เป็นต้น
- กาแฟคั่วอ่อน จะให้ความขมน้อย แต่มีรสชาติเปรี้ยวมาก
- กาแฟคั่วปานกลาง มีรสความขมปานกลาง รสชาติเปรี้ยวไม่มาก
- กาแฟคั่วเข้ม ให้ความขมมาก แทบไม่มีรสชาติความเปรี้ยวใด ๆ เจือปน
- กาแฟคั่วไหม้ เป็นกาแฟคุณภาพไม่ดี ไม่นิยมดื่ม เพราะมีความขมมากที่สุด และไม่มีความเปรี้ยวหลงเหลืออยู่
และสุดท้าย การชง ปัจจัยสุดท้ายที่มีผลว่าจะดึงรสชาติต่าง ๆ ในกาแฟออกมาได้ ไม่ว่าจะเป็น ขนาดบด อุณหภูมิของน้ำ และเวลาในการสกัด ล้วนส่งผลในการสกัดกาแฟให้ออกมามีความเปรี้ยวได้ทั้งสิ้น เช่น ถ้าเราสกัดตัวกรดในกาแฟออกมาได้เยอะก็จะสามารถดึงรสเปรี้ยวของกาแฟออกมาได้ชัดเจนขึ้น เป็นต้น
- กาแฟคั่วอ่อน จะให้ความขมน้อย แต่มีรสชาติเปรี้ยวมาก
- กาแฟคั่วปานกลาง มีรสความขมปานกลาง รสชาติเปรี้ยวไม่มาก
- กาแฟคั่วเข้ม ให้ความขมมาก แทบไม่มีรสชาติความเปรี้ยวใด ๆ เจือปน
- กาแฟคั่วไหม้ เป็นกาแฟคุณภาพไม่ดี ไม่นิยมดื่ม เพราะมีความขมมากที่สุด และไม่มีความเปรี้ยวหลงเหลืออยู่
และสุดท้าย การชง ปัจจัยสุดท้ายที่มีผลว่าจะดึงรสชาติต่าง ๆ ในกาแฟออกมาได้ ไม่ว่าจะเป็น ขนาดบด อุณหภูมิของน้ำ และเวลาในการสกัด ล้วนส่งผลในการสกัดกาแฟให้ออกมามีความเปรี้ยวได้ทั้งสิ้น เช่น ถ้าเราสกัดตัวกรดในกาแฟออกมาได้เยอะก็จะสามารถดึงรสเปรี้ยวของกาแฟออกมาได้ชัดเจนขึ้น เป็นต้น
และสุดท้าย การชง ปัจจัยสุดท้ายที่มีผลว่าจะดึงรสชาติต่าง ๆ ในกาแฟออกมาได้ ไม่ว่าจะเป็น ขนาดบด อุณหภูมิของน้ำ และเวลาในการสกัด ล้วนส่งผลในการสกัดกาแฟให้ออกมามีความเปรี้ยวได้ทั้งสิ้น เช่น ถ้าเราสกัดตัวกรดในกาแฟออกมาได้เยอะก็จะสามารถดึงรสเปรี้ยวของกาแฟออกมาได้ชัดเจนขึ้น เป็นต้น
ต่อมาเป็น ประเภทของความเปรี้ยวในกาแฟ ซึ่งจำแนกได้ประมาณนี้ค่ะ
-กาแฟที่มีรสเปรี้ยวแบบมะนาว หรือเลม่อน (กรดซิตริก)
-กาแฟที่มีรสเปรี้ยวแบบแอปเปิ้ลเขียว (กรดมาลิก)
-กาแฟที่มีรสเปรี้ยวแบบน้ำโทนิก (กรดควินิก) เป็นสาเหตุของรสฝาด(เปรี้ยวฝาด) เกิดจากกรดคลอโรจีนิกแยกส่วนประกอบ เป็นหนึ่งในกรดเพียงไม่กี่ชนิด ที่ยังคงมีอยู่ แม้จะเป็นกาแฟคั่วเข้ม
-กาแฟที่มีรสเปรี้ยวแบบโซดา (กรดฟอสฟอริก) เป็นกรดแร่ ที่ต่างจากชนิดอื่นๆ
-กาแฟที่มีรสเปรี้ยวแบบน้ำส้มสายชู (กรดแอซีติก) มีรสเปรี้ยวจัดในลักษณะที่ไม่ดี เป็นกรดที่ยังคงอยู่ แม้จะคั่วกาแฟในระดับเข้มมาก
สำหรับเรื่องราวเกี่ยวกับการเทสรสชาติกาแฟ
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการแบ่งระดับการคั่ว โดยสมาคมกาแฟพิเศษของทางยุโรป และอเมริกา (SCAE) http://www.scae.com / (SCAA) http://www.scaa.org
จะเห็นได้ว่าในโลกของกาแฟ ยังมีอะไรที่ซับซ้อน ให้พวกเราสนุกและค้นหาอีกมากมาย แล้วพบกับความรู้ดีดีของกาแฟในครั้งหน้านะคะ Enjoy your coffee 🙂
Reference (อ้างอิง)
https://amapangkhon.coffee/2020/05/28/whycoffeesour/
https://www.nlcoffee.net/content/6370/ความเปรี้ยวในกาแฟ-มีกี่แบบ